Trung tâm công nghệ sinh học Thành Phố Hồ Chí Minh

Hoa lan được tôn vinh là nữ hoàng của loài hoa, bởi hoa lan không chỉ độc đáo về kiểu hoa mà còn phong phú về màu sắc và hương thơm. Từ lâu việc tìm kiếm và sưu tầm những giống lan đẹp, lạ và quý hiếm đã trở thành niềm say mê của người chơi hoa. Bên cạnh việc sưu tập những giống lan sẵn có trong tự nhiên, công tác tạo giống mới bằng phương pháp lai tạo cũng được tiến hành thường xuyên bởi các nhà khoa học và các nghệ nhân. Phần lớn các giống hoa lan hiện nay trên thị trường đều nhập từ nước ngoài, chủ yếu là Thái Lan, dẫn đến giá thành cao, lợi nhuận thấp. Viêc chủ động được nguồn giống lan tại chỗ sẽ giúp giảm chi phí rất nhiều cho những nhà vườn trồng lan.

Từ năm 2007, Trung tâm Công nghệ Sinh học đã định hướng công tác lai tạo dựa vào nguồn vật liệu sẵn có từ bộ sưu tập các giống hoa lan. Kết quả đến nay đã lai tạo thành công hơn 55 tổ hợp lai giữa các giống lan nhập nội và giữa lan nhập nội với lan rừng Việt Nam. Đã có 40 cá thể lai có triển vọng đã được các nhà khoa học đánh giá và chọn lọc. Trung tâm cũng đã đăng ký bảo hộ giống cho 15 dòng lan lai mới, bao gồm: BCH12-15; BCH12-4; BCH385-2; BCH385-5; BCH424-1; BCH424-3 (Quyết định số 169/QĐ-TT-VPBH; Ngày 27 tháng 06 năm 2018) ; BCH12-10; BCH12-14; BCH385-6; BCH88-1; BCH424-4; BCH424-5 (Quyết định số 236/QĐ-TT-VPBH; Ngày 29 tháng 07 năm 2019) ; BCH154; BCH12-7 và BCH116-1 (đang chờ Quyết định công nhận).

Các dòng lan được bảo hộ có khả năng sinh trưởng và tính thích nghi tốt, siêng hoa, phát hoa dài, có từ 2 - 6 phát hoa/chậu, hoa bền (45-90 ngày); khoảng 70-75% cây có hoa đạt tiêu chuẩn xuất vườn sau 8 - 10 tháng trồng. Hiện tại, các dòng lan này đã được nhân giống bằng phương pháp cấy mô để cung cấp cây giống cho thị trường.

1. Dòng lan BCH 12-4 (D. Burana White x D. Burana Charming)
- Tác giả chính: PGS.TS. Dương Hoa Xô
- Đặc điểm nông sinh học: Cây sinh trưởng nhanh. Thời gian từ trồng đến lúc ra hoa là 14 tháng (sau cấy mô). Giả hành trung bình cao 60 - 75cm. Lá bầu dài, bản rộng, xòe ngang, đầu lá nhọn. Hoa màu tím hồng đậm (N80C Purple Violet/RHS). Cánh hoa tròn, hở, xẻ thùy nhẹ ở đầu cánh hoa; cánh đài dài, nhọn; cánh môi thuôn dài, màu hồng đậm; họng màu trắng xanh. Chiều dài phát hoa: 48 - 55cm; đường kính hoa: 6,2 - 6,5cm; số hoa/phát hoa: 18 - 20 hoa; Tuổi thọ hoa: 45 - 60 ngày.
  2. Dòng lan BCH 12-15 (D. Burana White x D. Burana Charming)
- Tác giả chính: PGS.TS. Dương Hoa Xô
- Đặc điểm nông sinh học: Cây sinh trưởng nhanh. Thời gian từ trồng đến lúc ra hoa 14 tháng (sau cấy mô). Giả hành trung bình cao 60 - 75cm, đường kính 1,8 - 2,2 cm. Lá bầu dài, bản rộng, xòe ngang, đầu lá nhọn. Hoa màu trắng (White 155C/RHS). Cánh hoa bầu tròn; cánh đài dài, cùng màu với cánh hoa, hở; cánh môi dài, hơi cong xuống, có gờ môi màu hồng. Chiều dài phát hoa: 48 - 55cm; đường kính hoa: 6,5 - 6,8 cm; số hoa/phát hoa: 18 - 20 hoa; tuổi thọ hoa: 45 - 60 ngày.

3. Dòng lan BCH 424-1 (D. Burana Jade x D. Mini Pink)
- Tác giả chính: ThS. Phan Diễm Quỳnh
- Đặc điểm nông sinh học: Cây sinh trưởng nhanh. Thời gian từ trồng đến lúc ra hoa 14 tháng (sau cấy mô). Giả hành tròn, cao, đường kính 1,8 - 2,5 cm. Lá màu xanh đậm hình elip, bản rộng, cứng, dày. Khoảng cách lá trên thân dày. Hoa màu tím hồng (N80B Purple Violet/RHS). Cánh hoa tròn, kín, xẻ thùy nông; cánh đài bầu cong ngả sau, có vân lưới; cánh môi bầu xòe, cong. Chiều dài phát hoa: 50 - 65 m; đường kính hoa: 4 - 4,5 cm; số hoa/phát hoa: 25 - 32 hoa; tuổi thọ hoa: 60 - 80 ngày.

4. Dòng lan BCH 424-5 (D. Burana Jade x D. Mini Pink)
- Tác giả chính: ThS. Phan Diễm Quỳnh
- Đặc điểm nông sinh học: Cây sinh trưởng nhanh. Thời gian từ trồng đến lúc ra hoa 14 tháng (sau cấy mô). Giả hành tròn, cao, đường kính 1,8 - 2,5 cm. Lá thuôn hơi bầu, đầu lá nhọn, bản dày. Hoa màu đỏ tím (N78A Purple Violet/RHS), cánh hở, có nhiều sọc tím trải từ gốc đến giữa cánh hoa. Đầu cánh hoa khuyết nông, cong nhẹ. Cánh đài cùng màu với cánh hoa, thuôn tù; cánh môi thẳng, có nhiều vân tím; họng tím hồng. Chiều dài phát hoa: 50 - 65cm; đường kính hoa: 4 - 4,5 cm; số hoa/phát hoa: 25 - 32 hoa; tuổi thọ hoa: 60 - 80 ngày.
  5. Dòng lan BCH 385-2 (D. Heang Beauty x D. White Red Lip)
- Tác giả chính: TS. Hà Thị Loan
- Đặc điểm nông sinh học: Cây sinh trưởng mạnh, nảy nhiều chồi. Thời gian ra hoa 12-14 tháng. Giả hành ngắn, cao 30 - 50 cm, đường kính 1,8 - 2,2 cm. Lá màu xanh đậm, hình elip, cứng ốp vào thân. Hoa có màu tím nhạt (77B Purple/RHS), gốc cánh tím đậm. Cánh tròn, kín, cánh đài thuôn nhọn, nhạt màu; cánh môi có nhiều vân tím, họng tím đậm. Chiều dài phát hoa: 40 - 50 cm; đường kính hoa: 6 - 6,2 cm; số hoa/phát hoa: 13 - 18 hoa; tuổi thọ hoa: 35 - 40 ngày.
  6. Dòng lan BCH 385-5 (D. Heang Beauty x D. White Red Lip)
- Tác giả chính: TS. Hà Thị Loan
- Đặc điểm nông sinh học: Cây sinh trưởng mạnh, nảy nhiều chồi. Thời gian ra hoa 12 - 14 tháng. Giả hành ngắn, cao 30 - 50cm, đường kính 1,8 - 2,2 cm. Lá màu xanh đậm, hình elip, có sọc lá. Hoa màu hồng tím (77C Purple/RHS). Cánh hoa tròn, kín; cánh đài bầu dài, màu hồng; cánh môi tròn bầu; họng tím đậm. Chiều dài phát hoa: 40 - 50 cm; đường kính hoa: 6 - 6,2 cm; số hoa/phát hoa: 13 - 18 hoa; tuổi thọ hoa: 35 - 40 ngày.

7. Dòng lan BCH 424-4 (D. Burana Jade x D. Mini Pink)
- Tác giả chính: ThS. Phan Diễm Quỳnh
- Đặc điểm nông sinh học: Thời gian ra hoa 14 tháng. Giả hành cao từ 50 - 80 cm, đường kính 1,7 - 2,0 cm. Lá thuôn bầu, đầu lá nhọn, dày, cứng. Cánh hoa màu đỏ tím (Purple-Violet N78A/RHS), hở, có nhiều sọc tím tập trung giữa cánh. Đầu cánh hoa khuyết nông, cong ngả sau. Cánh đài cùng màu với cánh hoa, thuôn tù; cánh môi thẳng, có nhiều vân tím, đầu cánh môi màu xanh nhạt; họng tím hồng. Phát hoa dài 50 - 65 cm, có từ 25 - 32 hoa; đường kính hoa 4 - 5 cm; tuổi thọ hoa cao, từ 60 - 80 ngày.
  8. Dòng lan BCH 424-5 (D. Burana Jade x D. Mini Pink)
- Tác giả chính: ThS. Phan Diễm Quỳnh
- Đặc điểm nông sinh học: Thời gian ra hoa 14 - 15 tháng. Giả hành cao từ 50 - 100 cm, đường kính 1,7 - 2,0 cm. Lá thuôn bầu, đầu lá nhọn, mỏng. Hoa mới nở có màu xanh nhạt, khi nở hoàn toàn cánh hoa chuyển màu hồng tím nhạt (Purple N78C/RHS), cánh hở, có sọc màu hồng tím đậm trải từ gốc đến đầu cánh hoa. Cánh hoa cong ngả sau; cánh đài cùng màu với cánh hoa, thuôn tù; cánh môi có nhiều vân tím, rìa cánh môi xoăn; họng tím hồng. Phát hoa dài 50 – 65 cm, có từ 25 - 32 hoa; đường kính hoa 4 – 5 cm; tuổi thọ hoa cao, từ 60 - 80 ngày.

9. Dòng lan BCH 385-6 (D. Heang Beauty x D. White Red Lip)
- Tác giả chính: TS. Hà Thị Loan
- Đặc điểm nông sinh học: Thời gian ra hoa 12 - 14 tháng. Thân tròn, thấp, từ 30 – 50 cm, đường kính 1,4 - 2,2 cm. Lá màu xanh đậm, hình elip, cứng ốp vào thân. Cây sinh trưởng khỏe, có nhiều giả hành, siêng hoa. Cánh hoa màu trắng ngả xanh (Green-White 157B/RHS) có sọc tím phía gốc cánh, tròn, kín; cánh đài thuôn nhọn, trắng; đầu cánh môi hồng nhạt, họng tím đậm. Phát hoa dài 40 - 50cm, có từ 13 - 18 hoa, đường kính hoa 6-6,2cm; tuổi thọ hoa 35 - 40 ngày.

10. Dòng lan BCH 88-1 (D. Shervin White x D. Charming White)
- Tác giả chính: TS. Hà Thị Loan
- Đặc điểm nông sinh học: Thời gian ra hoa 15-16 tháng. Thân tròn, cao 50 – 70 cm, đường kính thân 1,8 - 2,2 cm. Lá bầu, bản rộng, xòe ngang, đầu lá nhọn. Cây sinh trưởng khỏe, siêng hoa. Hoa rất thơm, cánh hở, màu trắng hơi ngả xanh nhạt phía đầu cánh (Yellow-Green 145D/RHS); cánh môi thuôn dài, có nhiều vân hồng; họng xanh nhạt. Khi mới nở hoa có màu xanh nhạt, khi nở hoàn toàn cánh chuyển màu trắng. Phát hoa dài 45 – 50 cm, có từ 14 - 17 hoa; đường kính hoa 6,0 - 6,5 cm; tuổi thọ hoa 45 - 60 ngày.
 
11. Dòng lan BCH 12-10 (D. Burana White x D. Burana Charming)
- Tác giả chính: PGS. TS. Dương Hoa Xô
- Đặc điểm nông sinh học: Thời gian ra hoa 14 - 15 tháng. Thân tròn, cao 40 – 70 cm, đường kính thân 2,0 - 2,4 cm. Lá bầu, bản rộng, xòe ngang, đầu lá nhọn. Cây sinh trưởng khỏe. Hoa có màu hồng phấn (Purple-Violet N81C/RHS), cánh bầu; cánh đài cùng màu với cánh hoa; cánh môi dài, hơi cong xuống, có vân hồng; họng xanh nhạt. Phát hoa dài 40 – 50 cm, có từ 12 - 18 hoa; kích thước hoa lớn, đường kính 6,8 - 7,2 cm; tuổi thọ hoa 45 - 60 ngày.
  12. Dòng lan BCH 12-14 (D. Burana White x D. Burana Charming)
- Tác giả chính: PGS. TS. Dương Hoa Xô
- Đặc điểm nông sinh học: Thời gian ra hoa 14 - 15 tháng. Thân tròn, cao 40 – 60 cm, đường kính thân 1,8 - 2,0 cm. Lá bầu, bản rộng, xòe ngang, đầu lá nhọn. Cây siêng hoa. Hoa rất thơm, cánh màu trắng (White 155C/RHS), bầu tròn; cánh đài cùng màu với cánh hoa, hở; cánh môi dài, hơi cong xuống, có vân hồng sát gốc cánh môi. Phát hoa dài 45 – 50 cm, có từ 15 - 18 hoa; đường kính hoa 6,2 - 6,7 cm; tuổi thọ hoa 45 - 60 ngày.

13. Dòng lan BCH 12-7 (D. Burana White x D. Burana Charming)
- Tác giả chính: PGS. TS. Dương Hoa Xô
- Đặc điểm nông sinh học: Thời gian ra hoa 14 - 15 tháng. Thân tròn, cao 50 - 70 cm, đường kính thân 1,8 - 2,0 cm. Lá thuôn dài, bản rộng, xòe ngang, đầu lá nhọn. Cây siêng hoa. Cánh hoa màu hồng phấn (Purple 76A/RHS), cánh bầu nhọn; cánh đài cùng màu với cánh hoa, hở; cánh môi thuôn dài, giữa cánh môi có vân hồng đậm; họng xanh. Phát hoa dài 45 - 60 cm, có từ 15 - 18 hoa, thẳng đứng; đường kính hoa 6,2 - 6,7 cm; tuổi thọ hoa 45 - 60 ngày.

14. Dòng lan BCH 116-1 (D. Queen Pink x D. Jen)
- Tác giả chính: ThS. Lê Thị Thu Hằng
- Đặc điểm nông sinh học: Thời gian ra hoa 14 tháng. Thân tròn, cao 50 – 60 cm, đường kính thân 1,8 - 2,0 cm. Lá thuôn dài, dày, cứng, xòe ngang, đầu lá nhọn. Cây siêng hoa. Cánh hoa màu hồng tím nhạt (Purple Violet N80B/RHS), bầu tròn kín, có sọc cánh; cánh đài cùng màu với cánh hoa; cánh môi thuôn dài, giữa cánh môi có vân hồng đậm; họng xanh. Phát hoa dài 45 - 60 cm, có từ 10 - 12 hoa; đường kính hoa 6,5 - 6,8 cm; tuổi thọ hoa 45 - 60 ngày. 15. Dòng lan BCH 154 (D. Spring Dream “Apollon” x D. Nobile sp.)
- Tác giả chính: ThS. Phan Diễm Quỳnh
- Đặc điểm nông sinh học: Thời gian ra hoa 24 tháng. Thân tròn, cao 40 - 70 cm, đường kính thân 2 - 2,5 cm. Phiến lá mỏng, hình elip bản rộng, xòe ngang, đầu lá nhọn. Cây ra hoa vào mùa xuân. Hoa rất thơm, cánh màu tím hồng (Purple Violet N81B/RHS), bầu tròn, mỏng; cánh đài cùng màu với cánh hoa; cánh môi bầu hình trứng ngược, có mắt đen, nhiều lông tơ. Hoa mọc từng chùm dọc theo thân, có từ 2 - 4 hoa/chùm; đường kính hoa 6 - 7 cm; tuổi thọ hoa 20 - 25 ngày.
 
Nguồn: Trung tâm Công nghệ sinh học TP. HCM