Trung tâm công nghệ sinh học Thành Phố Hồ Chí Minh

Một loại thảo mộc được dùng phổ biến trong Đông y Trung Quốc có thể giữ một vai trò then chốt để phát triển một liệu pháp chữa loãng xương mới có thể giúp ngăn ngừa sự mất xương mà không gây tác dụng phụ.

Sử dụng một hợp chất chiết xuất từ cây ngải đỏ (red sage), các nhà khoa học ở Đại học British Columbia (UBC) đã tìm thấy một phương pháp ngăn chặn có chọn lọc một enzyme gọi là Cathepsin K (CatK), đóng vai trò chính trong việc phá hủy collagen ở xương trong quá trình loãng xương. Khám phá này vừa được công bố ngày 29/08/2017 trên Tạp chí Nghiên cứu về Xương và Khoáng chất (Journal of Bone and Mineral Research).

“Sự phát triển thuốc chữa loãng xương của các công ty dược trong những năm gần đây chủ yếu tập trung vào việc bất hoạt CatK,” Dieter Brömme, Giáo sư Nha khoa và Chủ tịch Nghiên cứu về Protease và Bệnh học tại Canada, phát biểu. “Tất cả các thử nghiệm lâm sàng đến thời điểm này đều đã thất bại do hàng loạt các tác dụng phụ từ đột quỵ, xơ hóa da, và các vấn đề về tim mạch. Chúng tôi nhận thấy rằng có một cách để ức chế CatK chỉ tác dụng tại mô xương mà không gây những tác động tiêu cực khác”.

Các nhà khoa học đã thử nghiệm hợp chất chiết xuất từ cây ngải đỏ trên tế bào người, tế bào chuột và trên mô hình chuột. Họ phát hiện rằng nó ngăn chặn sự mất xương và tăng cường khoáng chất xương trên chuột đến 35%, so sánh với nhóm đối chứng.
Nghiên cứu này xây dựng dựa trên một nghiên cứu cũ của Brömme và nhóm của ông đã tìm hiểu về hiệu quả của cây ngải đỏ, được biết đến với tên gọi Danshen ở Trung Quốc và được dùng để trị bệnh về xương, vì chúng có tác dụng ngăn cản hoạt tính của CatK trong một giới hạn nhất định.

Các chất bất hoạt enzyme hoạt động theo nguyên tắc chìa khóa - ổ khóa. Hầu hết các loại thuốc đang phát triển còn được gọi là các chất ức chế mang vùng hoạt động có vai trò điều khiển, chúng giống như chiếc chìa vạn năng khóa toàn bộ enzyme, ức chế không những các chức năng liên quan đến căn bệnh như phân hủy collagen mà còn những chức năng bình thường khác.
“CatK là một enzyme đa chức năng có vô số vai trò quan trọng ở nhiều bộ phận khác trong cơ thể và chúng tôi nghĩ ức chế hoàn toàn enzyme này sẽ gây ra những phản ứng phụ không mong muốn như những loại thuốc khác,” Preety Panwar, một thành viên trong lab của Brömme, cho biết. “Hợp chất của chúng tôi chỉ ức chế hoạt tính của CatK phân hủy collagen, ngăn cản collagen bị phân hủy mất kiểm soát trong xương mà không chịu ảnh hưởng bởi bất kỳ tác động tiêu cực nào khác.”

Cách chữa trị tiềm năng này cũng có thể được dùng để chữa vô số các bệnh về xương và sụn khác như thấp khớp và một số bệnh ung thư xương.

Loãng xương là một căn bệnh phổ biến toàn thế giới ảnh hưởng 1/3 phụ nữ và 1/5 đàn ông, với hàng tỉ đô la ngành công nghiệp dược phẩm đang sẵn sàng dốc sức tìm cách ngăn chặn căn bệnh này phát triển.

Nguồn: https://www.eurekalert.org/pub_releases/2017-08/uobc-not082817.php