Trung tâm công nghệ sinh học Thành Phố Hồ Chí Minh

Các nhà khoa học của Mount Sinai, hợp tác với các nhà nghiên cứu từ Viện Y tế Carlos III (ISCIII) ở Madrid, Tây Ban Nha, đã định vị và xác định những thay đổi trong bộ gen của virus đậu mùa khỉ có khả năng tương quan với những thay đổi về khả năng lây truyền của virus được quan sát thấy trong đợt bùng phát năm 2022. Những phát hiện này được công bố ngày 18 tháng 4 trên tạp chí Nature Communications.
 
Virus Monkeypox (MPXV) là một loại virus DNA sợi kép có thể lây nhiễm sang động vật và con người. MPXV gây ra một căn bệnh gọi là mpox, với các triệu chứng bao gồm sốt, sưng hạch và phát ban. Hầu hết các trường hợp đều nhẹ và có xu hướng tự khỏi; tuy nhiên, nó có thể gây đau đớn và dẫn đến sẹo vĩnh viễn. Lần đầu tiên được phát hiện vào năm 1958 ở loài khỉ ở miền nhiệt đới ăn cua được mang vào Bỉ, MPXV đã gây ra những đợt bùng phát bệnh lẻ tẻ ở người kể từ những năm 1970 ở Trung và Tây Phi. Vào tháng 5 năm 2022, nhiều quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ, đã báo cáo số ca nhiễm MPXV và bệnh liên quan ngày càng tăng, bao gồm cả các trường hợp có khả năng liên quan đến các sự kiện siêu lây lan ở Bỉ, Tây Ban Nha và Vương quốc Anh. Trong khi số ca mắc mới liên quan đến đợt lây lan năm 2022 đã giảm theo thời gian, các trường hợp mắc bệnh vẫn xảy ra ở những người chưa được tiêm chủng, bao gồm cả sự gia tăng hiện nay ở Trung Phi do một đợt lây lan mới. Khi sự lưu hành của virus ở người tăng lên, nguy cơ xuất hiện một biến thể dễ lây truyền hơn có khả năng trở thành đặc hữu trong quần thể người cũng tăng lên.
 
"Việc chuẩn bị và giám sát sự lây lan của virus liên quan đến việc nghiên cứu các nguyên nhân cho sự lây lan của bệnh từ động vật sang người và tạo điều kiện cho sự lây truyền từ người sang người. Khi chúng ta quan sát thấy những thay đổi đáng kể trong các đặc điểm dịch tễ học cơ bản của một tác nhân virus như bệnh đậu mùa, điều đó sẽ khơi dậy mối quan tâm của chúng ta trong việc tìm hiểu các điều kiện lây truyền đó. Số ca bệnh ngày càng tăng hiện đang xảy ra ở Châu Phi và dịch bệnh năm 2022 là dấu hiệu báo động rõ ràng nhất” Gustavo Palacios, Tiến sĩ, Giáo sư Vi sinh học tại Trường Y khoa Icahn ở Mount Sinai và là tác giả cấp cao của nghiên cứu, cho hay.
 
Để thực hiện nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã phân tích mẫu từ 46 bệnh nhân bị nhiễm MPXV được chẩn đoán và giải trình tự tại ISCIII vào đầu đợt bùng phát mpox năm 2022. Nhóm nghiên cứu đã thực hiện giải trình tự chất lượng cao của bộ gen virus đậu mùa khỉ hoàn chỉnh của từng người tham gia nghiên cứu để xác định mối tương quan có thể có giữa các biến thể gen trong các nhóm trình tự khác nhau và các liên kết dịch tễ học liên quan đến khả năng tiến hóa, lây truyền và lây nhiễm của virus.
 
Theo nhóm nghiên cứu, những thay đổi gen được quan sát thường xuyên nằm ở các khu vực của bộ gen có thể liên quan đến sự thích nghi của virus. Những vị trí cụ thể đó sẽ góp phần điều chỉnh chu kỳ nhân lên của virus, khả năng thích ứng cũng như đường xâm nhập và thoát ra. Những thay đổi này xuất hiện ở những khu vực được gọi là vùng gen có độ phức tạp thấp, đặc biệt khó giải trình tự và phân tích, giải thích lý do tại sao trước đây chúng thường bị bỏ qua. Việc giải trình tự hoàn chỉnh bộ gen một các cầu kỳ này có thể thực hiện được thông qua việc sử dụng hai công nghệ giải trình tự tiên tiến: giải trình tự đọc dài phân tử đơn (để bao phủ các vùng lặp lại nhiều) và đọc trình tự ngắn sâu (để cung cấp độ chính xác và độ sâu).
 
Bằng cách trình bày chi tiết những thay đổi về gen trong các trình tự gen lặp đi lặp lại này và liên kết chúng với các chức năng quan trọng của virus, các nhà nghiên cứu đưa ra lời giải thích hợp lý về khả năng lây truyền tăng cao được quan sát thấy trong đợt bùng phát mpox năm 2022.
 
Tiến sĩ Palacios cho biết: “Những phát hiện này có thể đưa ra những gợi ý đầu tiên giúp chúng ta hiểu được những đặc điểm độc đáo của các chủng liên quan đến khả năng lây truyền từ người sang người, điều chưa từng được quan sát thấy ở những tác nhân này. Hiểu rõ hơn về những cánh cửa tạo điều kiện cho sự lây truyền của các tác nhân virus và tác động đến biểu hiện lâm sàng của chúng sẽ cho phép chúng ta phát triển các chiến lược điều trị và phòng ngừa hiệu quả hơn.”
 
Nguồn: https://www.sciencedaily.com/releases/2024/04/240419131858.htm