Trung tâm công nghệ sinh học Thành Phố Hồ Chí Minh

Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một lời giải thích mới đáng ngạc nhiên về cách não bộ thai nhi được định hình hành vi tính dục trong cuộc sống sau này.

Các tế bào miễn dịch thường bị các nhà nghiên cứu về thần kinh học lờ đi nhưng dường như chúng đóng vai trò quan trọng trong việc xác định hành vi tính dục của động vật sẽ mang nét đặc trưng của giống đực hay giống cái. Đây là kết luận đến từ nghiên cứu của Kathryn Lenz, trợ lý giáo sư tâm lý học và thần kinh tại Đại học bang Ohio.

Nghiên cứu này được thực hiện trên chuột, và được đăng trên Tạp chí Khoa học thần kinh.

Để hiểu rõ hơn vai trò của các dưỡng bào đối với hành vi tính dục, Lenz và cộng sự đã bất hoạt loại tế bào này ở thai nhi chuột đực và sau đó quan sát sự phát triển của chuột trong các sinh hoạt sau này.

Các nhà nghiên cứu kết đôi một trong những con chuột đực này với một chuột cái có khả năng tiếp nhận giao phối và quan sát xem liệu con đực này có nhu cầu tình dục với con cái hay không - về mặt cơ bản là liệu con đực có đuổi theo và giao phối với con cái hay không.

Những chuột đực thí nghiệm biểu hiện sự ít quan tâm hơn so với chuột đực bình thường, và có hành vi gần giống con cái.

Các nhà nghiên cứu cũng thực hiện thí nghiệm trên chuột cái sơ sinh, kích hoạt các dưỡng bào bằng một chất kích thích hóa học. Khi trưởng thành, những con chuột cái này hành xử như con đực.

Lenz cho biết: “Thật thú vị khi quan sát các kết quả trên bởi vì những con chuột cái “nam tính” này không được cấu tạo để thực hiện các hành vi sinh sản đặc trưng cho giống đực, nhưng chúng ta sẽ không nhận ra điều đó nếu dựa vào hành vi của chúng. Chúng dường như có động lực mạnh mẽ để cố gắng thực hiện các hành vi tính dục với những con cái khác."

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng hormone sinh dục estrogen (đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các tính trạng “nam tính” ở chuột) kích hoạt các dưỡng bào trong não và những dưỡng bào này thúc đẩy sự phát triển tính dục trên động vật.

Mặc dù các nhà khoa học biết rằng sự khác biệt giới tính được lập trình bởi các hormone trong giai đoạn phát triển sớm, nhưng họ vẫn bị hạn chế các thông tin về những thay đổi ở mức độ tế bào góp phần vào cách thức hình thành não bộ và hành vi.

Lenz cho biết: “Chúng tôi thực sự quan tâm đến những cơ chế cơ bản thúc đẩy sự phát triển trí não và những phát triển trí não chuyên biệt cho giới tính, và nghiên cứu này cho thấy rằng dưỡng bào – một loại tế bào miễn dịch tham gia vào các phản ứng dị ứng - đóng vai trò quan trọng.”

Lenz nói thêm, nếu sự phát triển của con người phản ánh như những gì đã được quan sát thấy trong nghiên cứu trên động vật này, thì có thể rằng những ảnh hưởng tương đối nhỏ - chẳng hạn như phản ứng dị ứng, chấn thương hoặc phản ứng viêm trong giai đoạn thai kỳ - có thể định hướng quá trình phát triển hành vi tính dục ở đời con. Thậm chí có thể hiểu rằng việc dùng thuốc kháng histamin hoặc thuốc giảm đau trong khi mang thai cũng có thể gây nên các tác động.

Bà cho biết thêm, hơn nữa, phát hiện này cũng có thể giúp giải thích những rủi ro trong các rối loạn tâm thần và thần kinh mà phổ biến ở nam giới nhiều hơn, bao gồm cả chứng tự kỷ.

Bà cho biết: “Những dưỡng bào trong não dường như rất quan trọng trong sự phát triển não bộ suốt cuộc đời, mặc dù chỉ một ít trong số chúng, và điều này thực sự cho chúng ta biết được tiềm năng của các tế bào miễn dịch khác nhau trong não bộ con người. Có quá nhiều điều chúng ta vẫn chưa biết đến, và chúng ta cần chú ý đến tất cả các tế bào trong não và cách chúng tương tác với nhau."

Nghiên cứu này tập trung vào khu vực tiền quang của não, một phần của vùng dưới đồi.

Lenz nói: “Đây là vùng hoạt động nhiều nhất của não - chúng ta biết rằng vùng này đặc biệt quan trọng đối với các hành vi sinh sản và  hành vi xã hội của giống đực như giao phối và hành vi làm mẹ ở giống cái”.

Trong những công trình trước đây, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra vai trò của một loại tế bào não khác, microglia, trong việc định hướng hành vi tính dục. Trong nghiên cứu mới này, họ phát hiện ra rằng dưỡng bào kích hoạt microglia.

"Phát hiện mới về dưỡng bào này thực sự là một trong những tình huống tình cờ trong khoa học", Lenz nói, và giải thích rằng một nhà nghiên cứu khác đang tiến hành một nghiên cứu khác không có liên quan về sự khác biệt giới tính trong quá trình biểu hiện gen và nhận thấy có sự khác biệt về các gen dưỡng bào tuỳ thuộc vào việc não bộ là của giống đực hay cái.

Ngoài các thay đổi hành vi được ghi nhận trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu cũng đã đánh giá các thay đổi ở mức độ tế bào. Chuột cái sơ sinh được tiêm một liều hormone estrogen nam tính sẽ làm tăng dưỡng bào trong não. Những tế bào này giải phóng histamin, kích thích các tế bào não khác (microglia) để hoạt hoá kiểu hình não dành cho giống đực.

Nguồn: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/08/180814151001.htm