Trung tâm công nghệ sinh học Thành Phố Hồ Chí Minh

Sáng ngày 25/9/2020, Bộ Nội vụ đã tổ chức Hội nghị thẩm định Đề án tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh. Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trần Anh Tuấn, Chủ tịch Hội đồng thẩm định chủ trì Hội nghị.

Tham dự Hội nghị có các thành viên Hội đồng thẩm định là đại diện các Ban, Bộ, ngành Trung ương. Về phía Thành phố Hồ Chí Minh có Chủ tịch UBND Thành phố Nguyễn Thành Phong; Phó Chủ tịch thường trực UBND Thành phố Lê Thanh Liêm; đại diện lãnh đạo các sở, ngành của Thành phố.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Trần Anh Tuấn cho biết, mô hình tổ chức chính quyền đô thị đã được Quốc hội cho phép thí điểm tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Đà Nẵng, đây là cơ sở thuận lợi cho Thành phố Hồ Chí Minh tham khảo kinh nghiệm trong việc xây dựng, trình thẩm định Đề án.

Trong thời gian qua, Thành phố Hồ Chí Minh đã khẩn trương xây dựng Đề án, tổ chức xin ý kiến các bộ, ngành liên quan. Bộ Nội vụ cũng đã có các buổi làm việc với Thành phố Hồ Chí Minh và các bộ, ngành để hoàn thiện Đề án.

Thứ trưởng Trần Anh Tuấn đề nghị các thành viên Hội đồng thẩm định tập trung góp ý, đánh giá mô hình tổ chức chính quyền đô thị của Thành phố Hồ Chí Minh; các căn cứ pháp lý và cơ sở thực tiễn; kết cấu, bố cục, nội dung Đề án… và đặc biệt là khi tổ chức mô hình chính quyền đô thị thì cần làm rõ việc thực hiện quyền làm chủ của Nhân dân trong việc giám sát các hoạt động của cơ quan nhà nước.

Bên cạnh đó, đề nghị Hội đồng thẩm định đóng góp ý kiến vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thành Phong cho biết, Thành phố Hồ Chí Minh đã thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường trên diện rộng, là địa phương có số lượng đơn vị hành chính thí điểm nhiều nhất (gồm tất cả 24 quận, huyện, 259 phường) từ năm 2009 đến năm 2016 theo Nghị quyết số 26/2008/QH12. Khi thực hiện thí điểm, quyền làm chủ của Nhân dân luôn được đảm bảo và không ngừng phát huy thông qua việc tăng cường và đẩy mạnh hoạt động của đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND Thành phố. Thông qua vai trò của cấp ủy, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp, cán bộ khu phố, ấp, tổ dân phố, tổ nhân dân, người dân có nhiều kênh tham gia ý kiến hoặc phản ánh trực tiếp đến các cấp UBND. Đây là một trong những cơ sở thực tiễn cho thấy hiệu quả hoạt động của bộ máy chính quyền không phụ thuộc vào việc tổ chức HĐND trải đều trên tất cả các cấp hành chính.

Nghị quyết của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh được ban hành sẽ có tác động tích cực đến tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công, cải cách hành chính, nâng cao chất lượng đời sống của Nhân dân Thành phố nói chung.

Báo cáo Đề án tại Hội nghị, Giám đốc Sở Nội vụ Thành phố Hồ Chí Minh Huỳnh Thanh Nhân cho biết, mục tiêu chính của việc xây dựng Đề án là nghiên cứu, đề xuất tổ chức bộ máy chính quyền tại Thành phố Hồ Chí Minh tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả mà vẫn phát huy quyền làm chủ của Nhân dân; nâng cao tính minh bạch, năng lực tự chủ, tự chịu trách nhiệm trong quản lý của chính quyền Thành phố; huy động mọi nguồn lực cho sự phát triển nhanh và bền vững của Thành phố; nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân; góp phần xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh.

Nội dung chính của Đề án, chính quyền địa phương ở Thành phố Hồ Chí Minh là cấp chính quyền địa phương gồm có HĐND Thành phố và UBND Thành phố. Chính quyền địa phương ở quận là UBND quận, làm việc theo chế độ thủ trưởng; bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ. Chính quyền địa phương ở phường là UBND phường, làm việc theo chế độ thủ trưởng; bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ. 

Việc tổ chức chính quyền địa phương ở các đơn vị hành chính khác của Thành phố Hồ Chí Minh được thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương. 

Đề án cũng điều chỉnh nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND, UBND, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh và quy định nhiệm vụ quyền hạn và cơ cấu tổ chức, chế độ làm việc của UBND quận, phường.

Ông Huỳnh Thanh Nhân nhấn mạnh, khi Nghị quyết của Quốc hội được ban hành, cơ cấu tổ chức của các quận, phường gọn nhẹ, hoạt động nhanh nhạy, thông suốt, cơ quan hành chính ở quận, phường tích cực, chủ động điều hành, quyết định nhanh chóng những vấn đề cấp bách của địa phương trên cơ sở xác định rõ trách nhiệm của mỗi trị trí việc làm. Nhân sự của UBND cấp quận, cấp phường đều thực hiện chế độ bổ nhiệm nên thuận lợi trong chỉ đạo điều hành các công việc hành chính trên địa bàn, linh hoạt hơn trong công tác cán bộ.

Bên cạnh đó, thực hiện tinh giản biên chế, giảm được phần chi ngân sách cho hoạt động của HĐND và phụ cấp đại biểu HĐND ở quận và ở phường; góp phần cải cách hành chính, giảm bớt trình tự, thủ tục trong chỉ đạo, điều hành của chính quyền địa phương quận, phường, giảm thời gian giải quyết công việc.

Báo cáo thẩm định Đề án, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương Phan Văn Hùng cho rằng, Thành phố Hồ Chí Minh đã bám sát các nội dung tại các Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Đà Nẵng; đã đề xuất cụ thể các mô hình tổ chức, chế độ công chức, công vụ tại quận, phường; có kế hoạch và lộ trình thực hiện cụ thể. Tuy nhiên, đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh đánh giá kỹ lưỡng kết quả không tổ chức HĐND huyện, quận, phường giai đoạn 2009-2016 để làm cơ sở thực tiễn cho việc đề xuất tổ chức chính quyền đô thị trong Đề án.

Đối với các nhiệm vụ quan trọng của chính quyền địa phương đã được Luật Đầu tư công giao HĐND xem xét, quyết định thì cần giao cho HĐND Thành phố quyết định trên cơ sở đề nghị của UBND Thành phố; trường hợp cần thiết, HĐND Thành phố vẫn có thể giao UBND Thành phố thực hiện theo quy định của Luật Đầu tư công.

Bên cạnh đó, không nên quy định quận có “kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trung hạn và hàng năm” như ở những nơi có HĐND mà nội dung này sẽ được nằm trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố, do HĐND Thành phố quyết định.

Về thời gian trình các cấp có thẩm quyền rất gấp, do đó, đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh huy động cả hệ thống chính trị khẩn trương hoàn thiện Đề án để trình kịp thời.

Phát biểu tại Hội nghị, các thành viên Hội đồng thẩm định đánh giá cao sự chuẩn bị khẩn trương, xây dựng Đề án công phu của Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh đúc rút kinh nghiệm trong 07 năm thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường để làm nổi bật tính ưu việt của mô hình tổ chức chính quyền đô thị. 

Cùng với đó, nghiên cứu, bổ sung kinh nghiệm quốc tế trong việc tổ chức chính quyền đô thị; bổ sung tác động của công nghệ trong việc việc tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, vừa đảm bảo tính dân chủ vừa ứng dụng công nghệ thông minh vào các quy trình quản lý.

Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Trần Anh Tuấn cho rằng, các đô thị đều là trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa… của địa phương, do đó, cần có mô hình tổ chức chính quyền đô thị phù hợp, đảm bảo hoạt động hiệu lực, hiệu quả nhất là trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đang bùng nổ. Các thành viên Hội đồng thẩm định thống nhất cao với sự cần thiết và mục tiêu của Đề án.

Trong đề án có nhiều nội dung mới như: chính quyền địa phương quận, phường là UBND quận, phường, là cơ quan hành chính ở quận, phường; UBND quận, phường là hoạt động theo chế độ thủ trưởng; Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND quận, phường là công chức chứ không là cán bộ; công chức làm việc tại phường gồm cả công chức hành chính, công chức các tổ chức chính trị - xã hội đều là công chức cấp huyện; đẩy mạnh phân cấp đối với UBND phường; hoàn thiện mối quan hệ giữa UBND phường với cộng đồng dân cư là tổ dân phố; đổi mới cơ chế lãnh đạo giữa các cấp ủy đảng, cơ chế phối hợp giữa cơ quan nhà nước với đảng và các tổ chức chính trị - xã hội… Tất cả điều đó tạo ra bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, cải cách hành chính, đem lại sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp.

Để đảm bảo tiến độ trình các cấp có thẩm quyền, Thứ trưởng Trần Anh Tuấn đề nghị Vụ Chính quyền địa phương phối hợp chặt chẽ với UBND Thành phố Hồ Chí Minh hoàn thiện Đề án, khẩn trương thực hiện các bước để trình Quốc hội thông qua Nghị quyết về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Hội đồng thẩm định thống nhất thông qua Đề án tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh./.