Trung tâm công nghệ sinh học Thành Phố Hồ Chí Minh

Ở nhiều loài động vật, các nhiễm sắc thể khác nhau giữa hai giới. Giới tính đực có một nhiễm sắc thể Y. Ở một số loài động vật, tuy nhiên, ví dụ như các loài chim, nó là vòng đường khác. Ở loài chim, những con chim cái có nhiễm sắc thể giới tính của riêng nó, nhiễm sắc thể W. Lần đầu tiên, các nhà nghiên cứu ở Uppsala đã lập được bản đồ cấu trúc di truyền và tiến hóa của các nhiễm sắc thể W.
Mỗi cá thể của một loài có cùng loại nhiễm sắc thể, với một ngoại lệ. Ở nhiều loài, khoảng cách các giới khác nhau thì giới tính đực đó nhiễm sắc thể giới tính của nó, nhiễm sắc thể Y. Kết quả các thành phần những gen đực này trong sự phát triển  các đặc điểm và cơ quan sinh sản đực. Nếu không có nhiễm sắc thể Y, sinh vật sẽ là giới tính cái.
Ở loài chim, tuy nhiên, tình huống thì khác nhau. Ở những con cái mà có một nhiễm sắc thể giới tính độc đáo – nhiễm sắc thể W. Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Communications, Linnea Smeds, Hans Ellegren và các đồng nghiệp của họ cho thấy rằng, nhiễm sắc thể W của  chim không chứa gen mà dẫn đến sự phát triển của một con cái.
"Xác định giới tính ở loài chim và động vật khác với một nhiễm sắc thể W dường như thay vì phải phụ thuộc vào số lượng tương đương của chúng đến các nhiễm sắc thể X. Hai bản sao của nó tạo ra một con đực, một bản sao (cộng với một nhiễm sắc thể W) tạo ra một con cái," ông Hans Ellegren nói.
Nhiễm sắc thể W dường như thay vì để hoạt động như một số loại đệm cho giới tính cái vì nó có chứa các gen tương tự như trong các nhiễm sắc thể X. Để cho gen nhất định để làm việc, thì bắt buộc một cá thể có hai bản sao của gen. Bằng cách này, các nhiễm sắc thể W có thể phục vụ như là một sự bổ sung cho những con cái chỉ có một bản sao của nhiễm sắc thể X.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nhiễm sắc thể W thay đổi với một tốc độ chậm hơn so với bất kỳ một phần khác của vật liệu di truyền. "Điều này là bởi vì nó chỉ được thừa hưởng ở bên mẹ và các đột biến ít xảy ra ở giới tính cái so với giới tính đực," Hans Ellegren nói. Hầu hết các đột biến xảy ra trong quá trình hình thành của các tế bào mầm. Con đực tạo một số lượng lớn hơn rất nhiều các tế bào mầm so với con cái và do đó xác suất mà một tinh trùng có chứa một đột biến mới là lớn hơn nhiều so với các tế bào trứng.
Nhiễm sắc thể W là nhiễm sắc thể chỉ từ nhân tế bào được thừa kế ở bên mẹ. Nó chia sẻ đặc tính này với số lượng nhỏ DNA tìm thấy trong ty thể của tế bào.
 
Dịch: Thành Vũ
Nguồn: http://phys.org/news/2015-06-dna-females.html