Kết quả chọn tạo dòng thuần cà chua bi thích nghi với điều kiện trồng trong nhà màng tại trung tâm Công nghệ sinh học TP. Hồ Chí Minh

Trung tâm công nghệ sinh học Thành Phố Hồ Chí Minh

Kết quả chọn tạo dòng thuần cà chua bi thích nghi với điều kiện trồng trong nhà màng tại trung tâm Công nghệ sinh học TP. Hồ Chí Minh

Thứ năm - 28/10/2021 14:54

Cà chua là giống có nguồn gốc ôn đới. Hầu hết các giống cà chua sinh trưởng và phát triển tối ưu ở nhiệt độ từ 21-28^oC (ban ngày) và thấp hơn khoảng 3-4^oC vào ban đêm. Nhiệt độ trên 35^oC và dưới 10^oC sẽ làm cho cà chua ngừng sinh trưởng. Nhiệt độ thích hợp cho ra hoa từ 20 - 25^oC, đậu quả ở 25^oC (ban ngày) hay 18-20^oC (ban đêm). Để chọn giống có khả năng thích nghi với canh tác trong nhà màng tại TP. Hồ Chí Minh, từ năm 2016-2019, nhóm thực hiện đề tài đã tiến hành sưu tập và thanh lọc 72 giống cà chua trong nhà màng.

Việc chọn giống được thực hiện trong nhà màng với nhiệt độ luôn duy trì ở mức ≥ 32 ^oC vào ban ngày và thấp hơn khoảng 5 - 7 ^oC vào ban đêm, độ ẩm dao động từ 20 -95% ở giai đoạn cây cà chua nở hoa.

Hình 1. Nhiệt độ và độ ẩm trong nhà màng sử dụng cho việc chọn giống cà chua tại các thời điểm 9, 12 và 14 giờ (theo thứ tự từ trái sang phải) trong ngày

Sau khi thực hiện thanh lọc trên 72 giống sưu tập, nhóm nghiên cứu đã lai tạo được 131 tổ hợp lai cà chua bi. Tiến hành chọn lọc 131 tổ hợp lai từ thế hệ F2 tới F8 trong điều kiện nhà màng; đến năm 2019, đã tạo được 12 dòng cà chua bi thuần (TN132; TN133; TN134; TN75; TN 76; TN135; TN47-181; TN47-188; TN 47-101-210; TN47-55-180; TN47-87-200; TN47-63-187) phục vụ cho công tác tạo giống lai cà chua tại Trung tâm.

Kết quả đánh giá độ thuần của 12 dòng cà chua bi bằng chỉ thị sinh học phân tử SSR cho thấy các dòng cà chua có độ thuần đạt từ 86 - 98%. Các dòng cà chua có dạng hình sinh trưởng chia thành 2 nhóm: bán hữu hạn và vô hạn. Thời gian sinh trưởng dao động từ 125- 170 ngày. Tỷ lệ đậu quả trong điều kiện nóng đạt mức từ 40 - 75%. Năng suất đạt mức 50 - 80% so với giống đối chứng F1.

Hình 2. Các dòng cà chua bi triển vọng

Đa số các dòng cà chua có dạng quả dài, khi chín chuyển màu đỏ, độ dày thịt quả dao động từ 4 - 5 mm; số ngăn quả từ 2 - 3, có độ cứng cao. Các dòng cà chua có chỉ tiêu tiêu dùng tương đối tốt. Đa số quả có độ ướt ở mức khô, quả cứng nên có thể bảo quản lâu, vận chuyển xa; thịt quả chắc mịn, khẩu vị nếm dao động từ chua dịu tới ngọt. Độ Brix khá cao, dao động từ 5,5 đến 7,9.

Hình 3. Độ Brix của các dòng cà chua

Sau 4 năm chọn lọc, Trung tâm đã chọn được 2 giống cà chua bi thuần TN47-180 và TN47-188 có năng suất bằng 65-85% so với giống lai F1 (đối chứng); giống có khả năng chịu héo rũ trên mức trung bình, cứng quả, độ Brix đạt khoảng 5,5 - 6,5.

Hình 4: Giống cà chua bi thuần TN47-180 và TN47-188

Các nguồn vật liệu của đề tài này có thể được sử dụng cho việc nghiên cứu tạo giống cà chua F1 phục vụ cho sản xuất.

Tác giả bài viết: Trần Văn Hoàn - P. Thực nghiệm cây trồng