Trung tâm công nghệ sinh học Thành Phố Hồ Chí Minh

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature đã làm sáng tỏ mối liên hệ giữa đường ruột và não bộ, làm rõ các tương tác phức tạp đã giúp các sản phẩm phụ của vi sinh vật đường ruột tác động đến tiến triển của các bệnh thoái hóa thần kinh. Các nhà nghiên cứu từ bệnh viện Brigham and Women (BWH, Boston, Hoa Kỳ) đã sử dụng cả mô hình động vật và tế bào từ bệnh nhân để làm sáng tỏ những thành phần mấu chốt trong sự liên kết giữa đường ruột và não bộ  cũng như trong hiện tượng kích thích chéo giữa các tế bào miễn dịch và tế bào não. Công bố mới này đã đưa ra một lộ trình giúp hướng dẫn các liệu pháp trị bệnh đa xơ cứng và các bệnh thần kinh khác.

"Những phát hiện này cung cấp sự hiểu biết rõ ràng về cách thức đường ruột ảnh hưởng đến các tế bào thần kinh trung ương trong não", tác giả chính,Tiến sĩ  Francisco Quintana, Trung tâm Ann Romney về bệnh thần kinh tại bệnh viện BWH cho hay. “Hiện tại, chúng tôi có một ý niệm về những thành phần liên quan, chúng tôi có thể bắt đầu theo đuổi chúng để phát triển các liệu pháp mới."

Nghiên cứu mới tập trung vào ảnh hưởng của các vi khuẩn đường ruột trên hai loại tế bào quan trọng trong hệ thống thần kinh trung ương là: microglia và astrocytes. Microglia là một phần không thể tách rời của hệ thống miễn dịch của cơ thể, chịu trách nhiệm rà soát hệ thống thần kinh trung ương và loại bỏ các mảng, tế bào tổn thương và các chất thải khác. Tuy nhiên, microglia cũng có thể tiết ra các hợp chất gây độc thần kinh cho các tế bào não hình sao, còn được gọi là astrocytes. Tổn hại này được cho là góp phần vào nhiều bệnh thần kinh, bao gồm bệnh đa xơ cứng.

Các nhà nghiên cứu ở bệnh viện Brigham trước đó đã khảo sát mối liên hệ đường ruột - não bộ để có được những hiểu biết sâu sắc về bệnh đa xơ cứng. Mặc dù một số nghiên cứu đã xác định cách thức các sản phẩm phụ từ vi sinh vật đường ruột có thể thúc đẩy tình trạng viêm trong não, nghiên cứu hiện tại là báo cáo đầu tiên về cách thức các sản phẩm phụ của vi sinh vật tác động trực tiếp trên microglia để ngăn ngừa viêm. Nhóm nghiên cứu báo cáo rằng các sản phẩm phụ mà vi khuẩn sinh ra khi chúng phân hủy thức ăn có chứa tryptophan - một amino acid được tìm thấy trong gà tây và các loại thực phẩm khác - có thể hạn chế tình trạng viêm trong não bằng cách tác động lên microglia.

Để tiến hành, nhóm nghiên cứu đã khảo sát các vi khuẩn đường ruột và ảnh hưởng của những thay đổi trong chế độ ăn của chuột mắc bệnh đa xơ cứng. Họ phát hiện ra rằng các hợp chất do sự phân hủy tryptophan có thể vượt qua hàng rào máu-não, kích hoạt một lộ trình chống viêm, làm hạn chế sự thoái hóa thần kinh. Các nhà nghiên cứu cũng nghiên cứu các mẫu não đa xơ cứng của con người, tìm ra bằng chứng về cùng một lộ trình và các thành phần tham gia vào lộ trình đó.

Sự kích hoạt lộ trình này gần đây đã được cho biết có liên quan với bệnh Alzheimer và bệnh u não (glioblastoma). Trung tâm Ann Romney nghiên cứu về bệnh thần kinh, là nơi tập hợp các chuyên gia, trong đó có TS. Quintana, đến với nhau trong nghiên cứu điều trị các bệnh về thần kinh, cũng như bệnh Parkinson xơ cứng và bệnh xơ cứng teo cơ một bên (ALS hay còn gọi là bệnh Lou Gehrig).

TS. Quintana cho biết: “Dường như các cơ chế mà chúng tôi phát hiện có liên quan đến các bệnh thần kinh khác ngoài bệnh đa xơ cứng. Những hiểu biết này có thể đưa chúng ta tới các liệu pháp mới cho bệnh đa xơ cứng và các bệnh khác."

TS. Quintana và các cộng sự sẽ tiếp tục nghiên cứu các mối liên hệ với các bệnh thần kinh và tối ưu hóa các tiểu phân tử cũng như các chế phẩm probiotic để xác định các yếu tố bổ sung tham gia vào sự tương tác và nghiên cứu tìm ra các liệu pháp điều trị mới.

Nguồn: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/05/180516131209.htm